Özbekistan Cumhurbaşkanı Mirziyoyev, Karakalpakistan'daki ayaklanma hakkında dış güçleri işaret etti

Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev, Karakalpakistan’da meydana gelen protestonun arka planına dair dikkat çeken açıklamalarda bulundu. Özbekistan Cumhurbaşkanı Mirziyoyev, söz konusu ayaklanmalara neden olan şahısların, yabancı ülkeler tarafından organize edildiğini ifade etti. Özbekistan’ın anayasa değişikliğine giderek Karakalpakistan’ın egemenlik statüsünün kaldırılmasına karşı düzenlenen halk protestolarına ilişkin, “Ana amaç Özbekistan’ın toprak bütünlüğünü ihlal etmek ve etnik gruplar arası bir çatışmayı alevlendirmekti” dedi.

Özbekistan’da, Karakalpakistan Özerk Cumhuriyeti’nin egemenliğine dair anayasa değişikliğine gidilmesi planına karşı kitlesel halk hareketleri gerçekleşti. Bunun üzerine Karakalapakistan halkı, başkent Nukus’ta 1 Temmuz 2022’de ayaklanma gerçekleştirmişti. Halkın büyük bir çoğunluğu protestolarda yer alırken, Karakalpakistan halkı, sert bir şekilde polis müdahalesiyle karşı karşıya kalmıştı. Karakalpakistan’ın egemenliğini için sokaklara dökülen en az 18 kişi hayatını kaybetti.

ÖZBEKİSTAN ANAYASA DEĞİŞİKLİĞİNE GİDEREK KARAKALAPAKİSTAN’IN AYAKLANMASINA NEDEN OLDU
Özbekistan Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Şerzod Asadov, Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev’in söz konusu ayaklanmaları yabancı ülkelerin yıllardır planladığına inandığını dile getirdi. Cumhurbaşkanı Mirziyoyev açıklamasında, “Son olayların tamamı ne bir ne de on gün önce hazırlandı ve düzenlendi. Bu olaylar dış güçler tarafından uzun yıllardır hazırlanıyordu” dedi. Mirziyoyev, “Ana amaç Özbekistan’ın toprak bütünlüğünü ihlal etmek ve etnik gruplar arası bir çatışmayı alevlendirmekti” ifadelerine yer verdi.

Özbeskistan’ın anayasada değişiklik yoluna gittiği maddeler arasında Karakalpakistan’ın referandum yoluyla bağımsızlığını ilan etme hakkının elinden alınmasına yönelik söylemler yer alıyordu. Dünyada yankı uyandıran tepkilerin ardından Cumhurbaşkanı Asadov, Karakalpakistan’ın statüsünün değişmeyeceğine ve değişikliklerin nihai taslağının referanduma sunulacağına söz verdi.
PROTESTOLARIN ARKASINDAKİ DEĞİŞİKLİK MADDESİ NELER?

Mevcut Madde 70:

Egemen Karakalpakstan Cumhuriyeti, Özbekistan Cumhuriyeti’nin bir parçasıdır. Karakalpakistan Cumhuriyeti’nin egemenliği, Özbekistan Cumhuriyeti tarafından korunmaktadır.

Önerilen Madde 70:

Karakalpakistan Cumhuriyeti, Özbekistan Cumhuriyeti’nin bir parçasıdır. Karakalpakistan Cumhuriyeti topraklarında, Özbekistan Cumhuriyeti Anayasası ve mevzuatı ile sağlanan tüm hak ve özgürlükler garanti altına alınmıştır.

Karakalpakstan’ın Özbekistan’dan referandumla çekilme hakkını tanıyan yeni Anayasa taslağında da 74. madde değiştirildi.

Mevcut Madde 74:

Karakalpakistan Cumhuriyeti, Karakalpakistan halkının genel referandumu temelinde Özbekistan Cumhuriyeti’nden ayrılma hakkına sahiptir.

Önerilen Madde 74:

Karakalpakistan Cumhuriyeti, Özbekistan Cumhuriyeti Anayasası ve kanunları, Karakalpakistan Cumhuriyeti Anayasası ve kanunlarına uygun olarak kendi topraklarında yasama, yürütme ve yargı yetkisini kullanır. Karakalpakistan Cumhuriyeti’nin en yüksek yetkilisi Karakalpakistan Cumhuriyeti Yüksek Konseyi’nin Başkanıdır.